![](/media/lib/474/n-fizyka2021-800c13a4fa5e8a7c134f9aaa2ce32fd2.jpg)
Tegoroczny Nobel z fizyki przyznany za badania nad klimatem i innymi systemami złożonymi
5 października 2021, 11:04Królewska Szwedzka Akademia Nauk ogłosiła, że tegoroczna Nagroda Nobla z fizyki została przyznana za wkład w zrozumienie złożonych systemów fizycznych. Połową nagrody podzielą się Syukuro Manabe i Klaus Hasselmann za fizyczne modelowanie klimatu Ziemi, obliczenie jego zmienności i wiarygodne przewidzenie procesu ocieplania się. Druga połowa trafi do Giorgio Parisiego za odkrycie współzależności nieuporządkowania i fluktuacji w systemach fizycznych, od skali atomowej po planetarną.
![](/media/lib/473/n-zawartosc-kapsuly-6a713de37407dd599eb3fc9937459c60.jpg)
W atrium rozbudowywanego Planetarium Śląskiego wmurowano kapsułę czasu
4 października 2021, 11:13Pierwszego października w rozbudowywanym Planetarium Śląskim w Chorzowie wmurowano kapsułę czasu, która ma zostać otwarta za 40 lat - 4 kwietnia 2061 r. W umieszczonej w atrium kapsule znajdują się, m.in.: maseczka, informacje o stanie współczesnej wiedzy astronomicznej, pendrive ze zdjęciami z budowy Planetarium-Śląskiego Parku Nauki czy aktualne pieniądze.
![](/media/lib/473/n-fot-5-ff87d4a84618429ae6c87b1bf092ab95.jpg)
Austria: podczas wykopalisk osady pradziejowej odkryto unikatową złotą misę z motywem słońca
1 października 2021, 12:43Podczas wykopalisk w pradziejowej osadzie w Ebreichsdorfie w Austrii odkryto zdobioną motywem słońca złotą misę sprzed ponad 3 tysięcy lat. W pobliżu archeolodzy znaleźli także liczne przedmioty z brązu. Kierownik wykopalisk, dr Michał Sip z firmy Novetus, wyjaśnia, że było to miejsce kultu.
![](/media/lib/473/n-mozaika1-a15305ce8300c4ae9f7b9f6503ebbaf4.jpg)
Przodek greckich mozaik w hetyckiej świątyni
28 września 2021, 18:49Na stanowisku Uşaklı Höyük w Turcji znaleziono „matkę” mozaik Śródziemiomorza. To ponad 3000 kamieni w naturalnych odcieniach beżu, czerwieni i czerni, które ułożono w geometryczne wzory trójkątów i krzywych. Odkrycia dokonano w ruinach hetyckiej świątyni z XV wieku przed naszą erą.
![](/media/lib/473/n-nietoperz-5800bc4ff731be4a0c0f7fb2891e90e0.jpg)
W Laosie znaleziono 3 koronawirusy niezwykle podobne do SARS-CoV-2
28 września 2021, 10:23To fascynujące i dość przerażające odkrycie, mówi wirusolog David Robertson z University of Glasgow, komentując fakt, że w Laosie znaleziono trzy wirusy bardziej podobne do SARS-CoV-2 niż jakiekolwiek wcześniej znane wirusy. Odkrycie wzmacnia pogląd, że SARS-CoV-2 jest naturalnego pochodzenia i nie był modyfikowany w laboratorium. Jednocześnie jednak pokazuje, że w naturze istnieje wiele wirusów, które mogą infekować ludzi.
![](/media/lib/472/n-sasatani1-3d71640a5877179baafb6eae85e6a72a.jpg)
Pokój jak ładowarka bezprzewodowa. Naładujemy smartfon w dowolnym punkcie mieszkania?
23 września 2021, 08:30Systemy bezprzewodowego ładowania uwalniają nas od kabli i konieczności pamiętania, gdzie zostawiliśmy ładowarkę. Wciąż jednak musimy mieć dostęp do maty czy stacji ładującej, a komercyjnie dostępne systemy zwykle ograniczają się do możliwości bezprzewodowego ładowania smartfonów czy szczoteczek elektrycznych. Jednak na Uniwersytecie Tokijskim powstał system, który pozwala na bezpieczne ładowanie urządzeń w dowolnym miejscu pomieszczenia
![](/media/lib/472/n-dinozaury-45698d6f19a928e68bee276a91d96ef9.jpg)
Wszystkie węże pochodzą od niewielkiej grupy gatunków
22 września 2021, 09:02Upadek asteroidy, która przed 66 milionami lat przyniosła zagładę dinozaurom, stał się szansą ewolucyjną dla wielu innych zwierząt. Skorzystały na tym m.in. węże. Jak twierdzą naukowcy z Milner Centre for Evolution na University of Bath, wszystkie ze znanych dzisiaj niemal 4000 gatunków węży wyewoluowały z niewielkiej grupy gatunków
![](/media/lib/472/n-powierzchniamarsa-cab93d64dd5a11cfc8424edd682ccb6f.jpg)
Mars od początku nie miał szans na podtrzymanie życia
21 września 2021, 12:54Los Marsa został przypieczętowany na samym początku. Najprawdopodobniej istnieje pewna granica wielkości, powyżej której skaliste planety są w stanie utrzymać procesy tektoniczne oraz wystarczająco dużo wody, by mogło zaistnieć życie. Mars znajduje się poniżej tej granicy, mówi profesor Kun Wang z Washington University in St. Louis, główny autor najnowszych badań.
![](/media/lib/472/n-krafla-56ca880b635c34f5c1e351a8d57deecc.jpg)
Wulkanolodzy chcą wwiercić się do komory wulkanicznej, pobrać próbki i założyć czujniki
21 września 2021, 11:04Przed 12 laty w kalderze wulkanu Krafla na Islandii odbywały się poszukiwania gorących źródeł, które chciano wykorzystać do uzyskania energii geotermalnej. Nagle wiertło przebiło komorę wulkaniczną. Przez jakiś czas, zanim osłona otworu się nie rozpadła, istniała tam najgorętsza znana nam studnia geotermalna. Teraz zakończono przygotowania do powrotu na to miejsce i ponowne wwiercenie się, tym razem celowo, do komory wulkanicznej
![](/media/lib/471/n-ebola-65c0f8b2166821a4795d8f3da496efce.jpg)
Białka blokujące HIV skuteczne przeciwko Eboli i Zice. Być może pomogą w walce z COVID-19
17 września 2021, 11:33Białka z rodziny inkorporatorów seryny (SERINC) są znane ze swojego działania jako inhibitory retrowirusów takich jak HIV. Szczególnie silnym inhibitorem jest SERINC5, które potrafi wniknąć do wnętrza wirusa HIV i obniżyć jego zdolność do infekowania komórek, a dodatkowo zwiększa jego podatność na działanie przeciwciał. Teraz odkryto, że białka SERINC są też skuteczne przeciwko wirusom Ebola i Zika